Trong thời đại phát triển như hiện nay bên cạnh các kiến thức chuyên môn thì người ta càng chú trọng đến việc phát triển kỹ năng mềm. Vậy kỹ năng mềm là gì? Những kỹ năng mềm nào đóng vai trò quan trọng trong công việc và trong đời sống? Hãy cùng với chúng tôi tìm hiểu về kỹ năng cần thiết này nhé!
Nội dung bài viết
Kỹ năng cứng và kỹ năng mềm là gì?
Kỹ năng mềm là gì? Ví dụ
Kỹ năng mềm (Soft skills) là một thuật ngữ được dùng để chỉ những kỹ năng có liên quan đến việc sử dụng ngôn ngữ, khả năng hòa nhập với xã hội, thái độ cũng như hành vi ứng xử áp dụng vào trong giao tiếp giữa con người với con người.
Nói cách khác, kỹ năng mềm là những kỹ năng có liên quan đến việc hòa mình vào, sống với hoặc tương tác với xã hội, cộng đồng, tập thể và tổ chức.
Ví dụ một số kỹ năng mềm được sử dụng trong công việc cũng như trong cuộc sống hàng ngày như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng giải quyết tình huống, kỹ năng lãnh đạo… Những kỹ năng này được vận dụng và định nghĩa cho từng trường hợp cũng như khía cạnh cụ thể. Nó được chia thành 2 nhóm chính đó là:
– Nhóm 1: Kỹ năng đối nội bao gồm có các kỹ năng như quản lý bản thân, lập kế hoạch, lắng nghe, học hỏi…
– Nhóm 2: Kỹ năng đối ngoại bao gồm những kỹ năng như kỹ năng đàm phán, thuyết phục, giải quyết vấn đề, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tổ chức quản lý…
Kỹ năng cứng là gì?
Kỹ năng cứng hay còn được gọi là kiến thức cứng, phần kiến thức luôn gắn liền và song hành cùng với kỹ năng mềm.
Kỹ năng cứng khái niệm được dùng để chỉ những loại kiến thức mà cá nhân thu thập được có tính hệ thống và sách vở. Lượng kiến thức này có được từ học tập và rèn luyện, bao gồm cả lý thuyết và kinh nghiệm riêng của mỗi người.
Kiến thức cứng là phần kiến thức tích lũy của mỗi cá nhân nhưng nó lại có tính phổ cập. Tức là bất kì ai cũng có thể học được nó một cách thành thạo.
Đa số kiến thức cứng mang đại diện cho nghề nghiệp, được truyền dạy hoặc sáng tạo ra và nó có tính logic cao. Người ta còn gọi đây là kiến thức chuyên môn hệ hoặc là kiến thức nghề. Trong thứ tự ưu tiên thì kiến thức cứng được ưu tiên rèn luyện trước kỹ năng mềm. Bởi lẽ kiến thức cứng chính là phần nền tạo điều kiện cho kỹ năng mềm được phát huy và được thể hiện.
Đặc điểm cơ bản của kỹ năng mềm là gì?
- Không phải bẩm sinh
Kỹ năng mềm được sinh ra trong quá trình mà chúng ta học hỏi, phát triển bản thân và va chạm trong thực tế cuộc sống. Con người khi sinh ra có thể có chỉ số IQ cao hơn nhưng người khác, tiếp thu nhanh hơn nhưng kỹ năng mềm thì không có sẵn.
Chúng ta cũng không có bất kỳ một giới hạn hay đánh giá cụ thể nào về kỹ năng mềm của một người. Thông thường thì người ta chỉ đánh giá được kỹ năng mềm của một người thông qua việc so sánh kết quả hoặc là thông qua cảm nhận cảm tính.
Như vậy, không có giới hạn nào cho kỹ năng mềm. Để có kỹ năng mềm tốt, đáp ứng được các nhu cầu trong công việc và cuộc sống thì cách duy nhất là rèn luyện nó.
- Ảnh hưởng bởi môi trường sống
Kỹ năng mềm không đơn thuần là lý trí hay là cảm xúc mà nó liên quan đến năng lực tương tác với người khác. Vì vậy mà yếu tố môi trường có ảnh hưởng đặc biệt đến việc hình thành và phát triển các kỹ năng mềm. Cách cư xử, lời nói, cử chỉ, cách giải quyết vấn đề… đều sẽ mang đậm tính văn hoá của môi trường sống.
Kỹ năng mềm giúp bạn thích ứng được với môi trường, tức là môi trường đang điều chỉnh lại chính bạn. Dù ít hay nhiều thì môi trường, văn hoá xã hội có tác động đến hành vi của bất kỳ một ai.
- Mang tính cá nhân cao
Kỹ năng mềm là một trong những nhóm kiến thức rất khó để truyền dạy bởi nó có tính cá nhân hoá rất cao. Cùng một kỹ năng, cùng một kiến thức truyền đạt nhưng cách vận dụng của mỗi người lại hoàn toàn khác nhau. Vì vậy mà rất khó để đưa ra một quy chuẩn chung cho kỹ năng mềm giống như các ngành kỹ thuật. Đặc điểm tiêu biểu của kỹ năng mềm chính là sự linh hoạt trong quá trình xử lý vấn đề. Vì vậy mà mỗi người sẽ hình thành các kỹ năng ứng xử riêng.
- Được phát triển trên nền kỹ năng cứng
Có thể thấy rằng kỹ năng mềm giúp bạn thể hiện được kỹ năng cứng một cách tối ưu và hiệu quả nhất. Vì vậy sẽ không có kỹ năng mềm nếu như bạn không có kiến thức và kỹ năng chuyên môn.
Ví dụ: Nếu như bạn không có kiến thức chuyên môn thì làm sao bạn có cơ hội được tham gia vào dự án, công việc chung. Nếu như bạn không tham gia dự án thì làm sao bạn có thể có được kỹ năng làm việc nhóm.
Như vậy, để có thể có kỹ năng mềm tốt thì bạn bắt buộc bạn phải có kiến thức chuyên môn vững. Mỗi một lĩnh vực khác nhau sẽ đòi hỏi việc sử dụng các kỹ năng khác nhau. Dựa trên đặc tính riêng có của từng ngày nghề mà bạn hãy rèn luyện kiến thức chuyên môn cho mình thật vững. Sau đó sử dụng và học kỹ năng mềm sao cho đạt hiệu quả tối ưu nhất.
- Được tích luỹ nhờ vào kinh nghiệm sống
Vốn sống của mỗi người là khác nhau nên cách mà họ giải quyết vấn đề cũng khác nhau. Thông qua trải nghiệm thực tế cuộc sống mà chúng ta có thể tích lũy riêng cho mình những kỹ năng nhất định.
Mọi lý thuyết về kỹ năng mềm trong sách vở chỉ là mang tính chất tham khảo. Do đó hãy rèn luyện để làm sao mà bạn phản ứng với các tình huống một cách tự nhiên nhất có thể.
Tác dụng của kỹ năng mềm là gì?
- Gây ấn tượng, thiện cảm và cả niềm tin
Các kỹ năng mềm như: thuyết phục, giao tiếp, trình bày… sẽ giúp bạn nhanh chóng có được thiện cảm của những người đối diện. Trong cuộc sống nếu như bạn có kiến thức, có năng lực nhưng bạn không thể biểu thị được nó ra bên ngoài thì bạn cũng sẽ là kẻ thất bại. Tuy nhiên chỉ với 1 vài kỹ năng để tạo ra sự khác biệt là bạn đã có thể dễ dàng dành lấy sự ưu tiên trong mắt người khác. Trong mọi cuộc chơi, một chút cảm tình, một chút thiện cảm của người đối diện đã có thể giúp bạn có được những điều thực sự lớn lao.
Tuy nhiên kỹ năng mềm không phải là công cụ của sự lừa lọc. Bạn đừng quá lạm dụng các kỹ thuật để che đậy yếu kém, khuyết điểm hoặc sự giả dối của bản thân. Kỹ năng mềm chỉ nên dựa trên nền tảng trung thực và sự nhiệt thành. Chỉ có như vậy thì bạn mới có thể có được sự tin tưởng lâu dài. Kỹ năng mềm chỉ là công cụ thể hiện năng lực của bạn chứ tuyệt không phải thứ để lừa bịp.
- Tạo ra tính kết nối
Một người năng động, hiểu biết, làm vừa lòng mọi người thường sẽ là tâm điểm của sự chú ý. Nếu như bạn rụt rè, thiếu sự tự tin thì làm sao để bạn có thể kết nối được với mọi người lại với nhau. Trong kỹ năng mềm có vô vàn kỹ thuật giúp bạn có thể lan tỏa động lực và kết nối mọi người lại với nhau.
Các nhóm kỹ năng có liên quan trực tiếp đến việc kết nối bao gồm: Kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng tổ chức…
- Giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng
Kỹ năng mềm cho phép bạn có thể giải quyết các vấn đề phát sinh một cách nhanh chóng và hiệu quả. Đôi khi có những công việc mà sử dụng kỹ năng chuyên môn của bạn không thể giải quyết được. Tuy nhiên nhờ vào việc phân tích vấn đề, xử lý tình huống, kết nối mọi người lại với nhau và hàng loạt các kỹ năng liên quan khác mà vấn đề đó được xử lý một cách nhanh chóng hơn.
Kỹ năng giải quyết vấn đề trong nhóm kỹ năng mềm thường được biết đến với tên gọi là kỹ năng xử lý tình huống. Ngoài ra thì việc bạn có kỹ năng lập kế hoạch, đặt mục tiêu cũng sẽ giúp bạn giải quyết các vấn đề trong cuộc sống một cách nhanh chóng.
- Gia tăng giá trị
Việc tạo thiện cảm, khả năng thuyết phục, xử lý tình huống… sẽ giúp cho bạn gia tăng giá trị của bản thân. Đồng thời kỹ năng mềm cũng giúp tăng giá trị của sản phẩm dịch vụ mà bạn đang cung cấp.
Ví dụ: Nhờ vào kỹ năng đàm phán mà bạn có thể gia tăng giá trị hợp đồng với các đối tác. Hay nhờ vào kỹ năng thuyết phục mà bạn đã khiến khách hàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm mà bạn đang cung cấp.
- Cải thiện chất lượng sống
Một trong những tác dụng quan trọng của kỹ năng mềm chính là cải thiện chất lượng sống. Công việc của bạn suôn sẻ, mọi vấn đề đều được giải quyết một cách nhanh chóng nên cách bạn nhìn về thế giới cũng sẽ được thay đổi. Như vậy, không có lý do gì mà chất lượng cuộc sống của bạn lại tồi tệ đúng không nào.
>>Xem thêm: CEO là gì? Chia sẻ từ a – z về CEO
Các kỹ năng mềm quan trọng là gì?
Trong quá trình học tập và làm việc thì tùy vào tính chất công việc cũng như định hướng của từng người mà bạn có thể phát triển cho mình một số nhóm kỹ năng mềm khác nhau. Trong đó có 4 nhóm kỹ năng mềm đặc biệt quan trọng mà bạn nên có để có thể có được thành công trong công việc và trong cuộc sống. Vậy 4 kỹ năng mềm là gì?
- Kỹ năng thuyết phục, truyền đạt
Kỹ năng thuyết phục và truyền đạt chính là một trong những kỹ năng quan trọng bậc nhất trong các loại kỹ năng mềm. Thuyết phục chính là việc sử dụng kiến thức, dẫn chứng, lý luận… thông qua lời nói và ngôn ngữ cơ thể để làm thay đổi suy nghĩ và hành động của đối phương. Thuyết phục không chỉ xảy ra trong công việc mà nó còn luôn tồn tại trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta nên nó đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Không phải bạn có kiến thức, chém gió giỏi là bạn có kỹ năng thuyết phục tốt. Thông thường để thuyết phục thành công thì bạn phải xây dựng được hệ cơ sở lý luận vững chắc. Việc truyền đạt và thuyết phục cần phải vận dụng rất nhiều kiến thức cùng với sự khổ công rèn luyện. Nói để cho người khác nghe, để người khác hiểu và để người khác tin là một câu chuyện hoàn toàn khác nhau.
Bên cạnh đó thì còn có một số yếu tố khác tạo ra hiệu quả trong thuyết phục như: Ngữ cảnh, thông tin, luận cứ, luận chứng, ngôn ngữ cơ thể, tốc độ nói, cường độ nói…
- Kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng giao tiếp cũng là một loại kỹ năng mềm đặc biệt quan trong. Giao tiếp chính là hoạt động trao đổi thông tin qua lại bằng nhiều phương pháp khác nhau. Vì vậy bạn cần phải rèn luyện để biết thêm các kiến thức, hiểu biết, phân tích và chọn lọc ra phương thức truyền tải một cách nhuần nhuyễn nhất. Từ đó biến nó trở thành một kỹ năng thực sự.
Để có thể giao tiếp tốt thì trước tiên bạn cần nâng cao hiểu biết. Sau đó rèn luyện tư duy logic, khả năng phản biện và cuối cùng là thực hành thường xuyên.
Kỹ năng giao tiếp được vận dụng thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày. Nó giúp bạn có thể xây dựng các mối quan hệ, giải quyết các mâu thuẫn và tăng tính gắn kết.
- Kỹ năng làm việc nhóm
Nói đến kỹ năng mềm quan trọng thì không thể không nhắc đến kỹ năng làm việc nhóm.
Theo đó trong công việc bạn không thể làm việc độc lập 1 mình mãi được mà bạn buộc phải hợp tác với những người khác. Tuy nhiên hợp tác như thế nào, phân công công việc, tổ chức và lãnh đạo ra sao lại là một vấn đề không hề dễ dàng. Trong một tổ chức bạn cần phải phối hợp với nhiều bộ phận, phòng ban để có thể giải quyết công việc tốt nhất. Kỹ năng làm việc nhóm yêu cầu bạn phải có tính kỷ luật, kết nối, lắng nghe, chia sẻ thông tin… cùng rất nhiều các yêu cầu khác.
Các doanh nghiệp, công ty, tổ chức đều đánh giá rất cao những ứng viên có kỹ năng làm việc nhóm tốt. Làm việc nhóm không chỉ đơn giản là phân công công việc, tổ chức làm việc hiệu quả. Đôi khi nó còn bảo gồm cả khả năng đặt mục tiêu, xây dựng kế hoạch, xử lý các mâu thuẫn hay kết nối mọi người… Trước tiên để có thể làm việc nhóm hiệu quả thì bạn cần phải có tinh thần hợp tác, năng lượng và cả sự hỗ trợ. Nếu như bạn làm việc quá độc lập, tư tưởng cá nhân thì sớm hay muộn bạn cũng sẽ bị tách ra và trở nên cô lập.
- Kỹ năng lập kế hoạch
Lập kế hoạch cũng là một kỹ năng mềm đặc biệt quan trọng. Nếu như bạn muốn thành công thì bạn bắt buộc phải có kỹ năng lập kế hoạch. Bạn cần có kỹ năng lập kế hoạch cho bản thân, kế hoạch công việc, kế hoạch ngắn hạn, kế hoạch dài hạn…
Trong lập kế hoạch có 3 phần quan trọng đó là: Đặc mục tiêu, cách thức thực hiện và phương pháp đánh giá.
Làm việc có kế hoạch đồng nghĩa với việc bạn tuân thủ tính kỷ luật. Vì vậy hãy rèn luyện kỹ năng lập kế hoạch ngay hôm nay để có cuộc sống cũng như công việc của bạn được như mong muốn.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi liên quan đến kỹ năng mềm là gì. Ngoài những kiến thức chuyên môn thì hãy trang bị ngay cho mình một kho tàng kỹ năng mềm để đạt được thành công trong công việc và cuộc sống nhé!
